Afrykański pomór świń: zapobieganie przez czyszczenie

Krok 1: Zastosowanie środków zapobiegawczych w związku z zagrożeniem

Co do zasady koniecznością jest ścisłe przestrzeganie wytycznych Unii Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa biologicznego. Działając w ścisłej współpracy z miejscowym lekarzem weterynarii, należy ustalić, jak zablokować możliwe drogi przenoszenia wirusa w gospodarstwie. Do takich dróg należą kontakty z ludźmi, paszą, skażonymi środkami spożywczymi, odpadami żywnościowymi i poubojowymi, a nawet z odzieżą. Niebezpieczeństwo niesie również kontakt z gnojem (obornikiem) i gnojówką, maszynami rolniczymi (np. ciągniki, ładowarki, przyczepy, rozrzutniki, etc.) lub pojazdami (np. pojazdami do transportu zwierząt).

Patrz też m.in.
Higiena pasz (WE 183/2005)
Higiena środków spożywczych (WE 852/2004)
Bezpieczeństwo środków spożywczych (WE 178/2002)
Prawo o zdrowiu zwierząt (WE 2016/429)

W praktyce oznacza to zweryfikowanie organizacji gospodarstwa hodowlanego, tak aby w sposób ciągły zapewniać odpowiednie ograniczenie dostępu do chlewni, zaplanować i utrzymywać w dobrym stanie drogi dojazdu i wyjazdu, utrzymywać właściwe zadbane ogrodzenie zabezpieczające przed dzikami oraz zagwarantować odpowiednie przechowywanie pasz i urządzeń.

Krok 2: Sprawdzenie stanu higieny

Ponadto należy we własnym zakresie sprawdzać stan higieny i w razie konieczności wyczyścić chlew (chlewy) i związane z nimi pomieszczenia, a przy tym powinno się zadbać o dokładne oddzielenie przestrzeni czystej od brudnej.

Podział obszarów na część brudną (roboczą) i czystą (socjalną) to nie tylko konieczność mycia się pod prysznicem i zmiany odzieży przez osoby wchodzące do chlewni (właściciel, pracownicy wewnętrzni, pracownicy zewnętrzni, odwiedzający, rodzina właściciela, etc.), ale także konsekwentne czyszczenie obu obszarów. Zachowujemy zasadę kolejności „czyste przed brudnym”. W części socjalnej można wykorzystać odkurzacze wielofunkcyjne (Kärcher NT) zbierające zabrudzenia suche i mokre oraz odkurzacze parowe Kärcher SGV lub parownice SG. Użycie maszyn czyszczących pozwala zwiększyć efektywność czyszczenia ścian, posadzek, powierzchni mokrych, a także takich przedmiotów jak szafki pracownicze na odzież i buty oraz skraca czas potrzebny na utrzymanie czystości.

Krok 3: Czyszczenie chlewu

Czyszczenie chlewu zaczynamy przeprowadzając zwykłe operacje tj.:

• usunięcie (wybicie) much;
• zgrubne czyszczenie na sucho (usunięcie zanieczyszczeń luźnych);
• zmiękczanie zabrudzeń;
• czyszczenie wnętrza pod wysokim ciśnieniem;
• czyszczenie poideł i podajników pasz;
• pozostawienie chlewu do całkowitego wyschnięcia;
• dezynfekcja całej powierzchni.

Chlew (obszar brudny)

Każde intensywne i rygorystyczne czyszczenie chlewu, tak zwanego obszaru brudnego, urządzeniami wysokociśnieniowymi (Kärcher HDS i HD) daje możliwość uzyskania wysokiego standardu higienicznego dla zwierząt. Sufity, ściany, posadzki, wszystkie urządzenia w chlewni, łącznie z kojcami, ciągami komunikacyjnymi, a w szczególności z instalacją wodociągową, urządzeniami do karmienia i pojenia, wentylacją i narzędziami należy wyczyścić po wyprowadzeniu świń z chlewni. Biodegradowalne, bardzo wydajne środki utrzymania czystości oraz środki dezynfekcyjne Kärcher podawane przez wysokociśnieniowe urządzenia czyszczące znacznie wspomagają i przyspieszają ten proces.

Maty dezynfekcyjne

Aby znacznie poprawić skuteczność mat dezynfekcyjnych leżących przed wszystkimi wejściami do chlewni, zaleca się regularną wymianę roztworu dezynfekującego i czyszczenie samych mat oraz ich okolic.

Narzędzia czyszczące i robocze

Poziom bezpieczeństwa biologicznego może być jeszcze wyższy, gdy w każdej chlewni znajdą się konieczne narzędzia czyszczące i robocze, jak miotła, szufla czy płyty przepędowe. To naturalnie dotyczy także odzieży roboczej i butów, które po opuszczeniu chlewni odkłada się np. przed wejściem do niej. W ten sposób zostanie zlikwidowane niebezpieczeństwo przeniesienia mikroorganizmów na urządzeniach, narzędziach i odzieży roboczej do innego budynku (innego chlewu).

Zaopatrzenie chlewni i wywóz odpadów

Kompletne zaopatrzenie chlewni (prosięta, pasze, paliwo i inne niezbędne zaopatrzenie) z zewnątrz i wywóz odpadów na zewnątrz terenu chlewni także znacząco przyczynia się do utrzymania higieny. Odbiór zwierząt rzeźnych i zwłok zwierzęcych, dostawa prosiąt, paszy i narzędzi obsługiwane są przez pomosty ruchome lub stałe rampy wyładowcze. Do utrzymania wysokich standardów higienicznych obszarów za- i wyładunkowych w gospodarstwie istotnie mogą się przyczynić przykładowo wysokociśnieniowe urządzenie czyszczące z podgrzewaniem wody. Pod uwagę należy też wziąć pojazdy przywożące do chlewni prosięta, paszę, paliwo, zaopatrzenie i narzędzia oraz pojazdy odbierające zwierzęta do rzeźni i zwłoki zwierzęce. Wyznaczenie dla nich odrębnych dróg dojazdowych i wyjazdowych powinno być kolejnym krokiem w kierunku możliwie jak najwyższego bezpieczeństwa biologicznego. Nawet jeśli projektowanie i wykonanie tych dróg związane byłoby z pewnymi nakładami (np. ustawienie tablic informacyjnych, wykonanie urządzeń do zamykania bram, wyrównanie powierzchni dróg i in.), to te działania znacząco podwyższają stopień bezpieczeństwa biologicznego i znacząco ułatwiają korzystanie z obszarów roboczych przeznaczonych do mycia i śluz dezynfekcyjnych.

Obszar mycia pojazdów

Przy projektowaniu obszarów do mycia pojazdów należy przewidzieć je w możliwie jak największej odległości od chlewni i uwzględnić najczęstsze kierunki wiatru. Powstająca podczas mycia wysokociśnieniowymi urządzeniami czyszczącymi mgła i piana mogą przenosić wirus afrykańskiego pomoru świń do chlewu.

Teren pomiędzy budynkami

Nie wolno zapominać o terenie pomiędzy budynkami. Zamiatarki prowadzone ręcznie i zamiatarki z fotelem dla operatora (Kärcher KM) znacząco ułatwiają pracę na dużych powierzchniach w gospodarstwie, efektywnie usuwając kurz, lekki brud i luźne zanieczyszczenia. Istotnym efektem ubocznym czyszczenia jest to, że na czystej przestrzeni o wiele łatwiej dostrzec zgubione obce przedmioty, resztki jedzenia odchody obcych zwierząt, ślady pojazdów i in. To znaczenie ułatwia interwencję w przypadku łamania zasad higieny.

Wykorzystanie urządzeń Kärcher HDS w czyszczeniu chlewu

Korzystanie z wysokociśnieniowych urządzeń z podgrzewaniem wody (HDS) o dużym wydatku poprawia wynik czyszczenia nawet o 40 procent i dzięki wysokiej temperaturze przyśpiesza proces schnięcia na wyczyszczonych już powierzchniach. W ten sposób zaoszczędzony czas można wykorzystać m.in. na naprawy małych pęknięć, szczelin czy dziur w ścianach, aby zabezpieczyć te miejsca przed powstawaniem ognisk skażeń bakteriami i wirusami. Należy zapobiegać przedostaniu się do chlewów gryzoni i inni nosicieli patogennych drobnoustrojów i rutynowo zwalczać je prewencyjnie także poza chlewnią. To dodatkowo sprzyja przerwaniu łańcucha infekcyjnego.

Postępowanie z urządzeniami wysokociśnieniowymi podczas czyszczenia chlewu

Wysokie bezpieczeństwo biologiczne, które wynika z zastosowania stacjonarnych urządzeń czyszczących wysokociśnieniowych zamontowanych w jednym miejscu (Kärcher HDS – ST i HD – ST), mogą zagwarantować także mobilne urządzenia myjące (Kärcher HDS i HD).

W przypadku wysokociśnieniowego urządzenia mobilnego, które jest przenoszone z jednego budynku chlewu do następnego, maszyna ta powinna być przechowywana poza częścią roboczą (brudną). Takie urządzenie podczas pracy (czyszczenia chlewu) powinno pozostać poza budynkiem lub w przyległych pomieszczeniach gospodarczych, aby uniknąć kontaktu z mikroorganizmami wewnątrz. Tak, jak to ma miejsce przy innych narzędziach, dla każdego budynku chlewu odrębnie należy przewidzieć odpowiedniej długości wąż wysokociśnieniowy i pistolet z lancą.

Podstawiamy wówczas i przygotowujemy urządzenie mobilne, a następnie podpinamy do niego zestaw wąż z pistoletem i lancą przypisany do danego obiektu. Ważne jest, aby węże o długości ponad 60 m regularnie kontrolować i w razie potrzeby odpowiednio dostosowywać średnicę węża celem uniknięcia niepotrzebnych strat ciśnienia.